Welke culturele, sociaal-maatschappelijke en beleidsmatige capaciteiten zijn nodig om een crisis het hoofd te bieden? Een breed team van onderzoekers van vijf universiteiten gaat dit de komende jaren onder de naam Adapt! onderzoeken.Een van de trekkers is OPG bestuurslid Beatrice de Graaf.
Samenlevingen worden steeds vaker geteisterd door overstromingen, pandemieën en terroristische aanslagen. Deze crises bedreigen niet alleen het welzijn en de veiligheid van een samenleving, maar ook de samenhang en eenheid hierbinnen.
Tijdens een pandemie komen kernwaarden van een open samenleving onder druk te staan
Sommige gemeenschappen dreven uit elkaar tijdens de coronapandemie, terwijl andere juist overeind bleven. Waar ligt dit precies aan? Het Adapt!-team gaat dat onderzoeken, dankzij het verkrijgen van de prestigieuze Zwaartekracht-subsidie ter hoogte van 23 miljoen euro van de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO). “Tijdens de pandemie werd duidelijk dat de kernwaarden van open samenlevingen, zoals vrijheid, gelijkheid en solidariteit, uitgehold kunnen raken”, stelt Adapt!-trekker en historicus Beatrice de Graaf (Universiteit Utrecht). “We willen weten hoe je dat voorkomt en hoe je als samenleving beter kan reageren op een crisis.”
Lessen trekken uit het verleden
Het Adapt!-consortium bestaat uit wetenschappers van de Universiteit Utrecht, Universiteit Leiden, Radboud Universiteit, Vrije Universiteit Amsterdam en Universiteit Twente. Samen bundelen zij inzichten uit de psychologie, geschiedenis, filosofie en bestuurskunde. Zo willen zij achterhalen wat de verschillende reacties van samenlevingen op een crisis kan verklaren en hoe gemeenschappen zich beter kunnen aanpassen bij toekomstige crises. Adapt! brengt wetenschappers, burgers en beleidsmakers samen om instrumenten en strategieën te ontwikkelen waarmee samenlevingen beter door crises kunnen navigeren.