Op vrijdag 9 december 2016 houdt de Werkgroep De Negentiende Eeuw haar jaarlijkse congres, deze keer getiteld ‘Kiesrecht en democratie’. Het congres vindt plaats in de Doelenzaal van de Universiteitsbibliotheek Amsterdam, Singel 425, Amsterdam.

Thema
12 december 2017 is het exact honderd jaar geleden dat de strijd om het algemeen kiesrecht werd beslecht. Op die dag in 1917 werd op het bordes van het oude stadshuis van Den Haag aan de Groenmarkt door de gemeentesecretaris het algemeen kiesrecht voor mannen en het passief kiesrecht voor vrouwen afgekondigd. Een achteraf gênante twee jaar later, volgde het algemeen kiesrecht voor vrouwen. In België werd in 1921 het algemeen kiesrecht voor mannen ingevoerd, pas in 1948 voor vrouwen.

Met de invoering van het algemeen kiesrecht voor mannen en vrouwen kwam er een einde aan een lange en gecompliceerde discussie over democratie en gelijke rechten, die gedurende de hele negentiende eeuw, niet alleen in de politiek, maar ook daarbuiten was gevoerd. In 1800 had het begrip ‘democratie’ nog allerlei negatieve gevoelens opgeroepen; revolutie, wanorde, geweld en willekeur. Maar een eeuw later, in 1900, had deze ‘associatie met de guillotine’ plaatsgemaakt voor een positieve waardering.

Dit proces was niet louter een kwestie van politieke emancipatie. Culturele, sociale en economische ontwikkelingen speelden eveneens een grote rol in de lange discussie over het algemeen kiesrecht en de uiteindelijke invoering ervan.

Programma
9:30-10:00
Inloop en koffie
10:00-10:15
Opening door dagvoorzitter Wessel Krul
10:15-11:15
Jeroen van Zanten: ‘Inleiding op het thema’, Ulla Jansz: ‘Vrouwenkiesrecht: een omstreden kwestie onder Nederlandse feministen, 1870-1900’
11:15-11:30
Koffiepauze
11:30-13:00
Elisabeth Leijnse: ‘De meerderheid in getal is in den regel de minderheid in verstand’: Cécile de Jong van Beek en Donk en het algemeen stemrecht’
Aukje van Hout, ‘Wat Geertje overkwam en wat Marijtje ervan docht. Literaire propaganda van de Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht’
Adriejan van Veen, ‘”Geen gewigter oogenblik dan het tegenwoordige”. Het maatschappelijke debat over en de organisatie van de eerste rechtstreekse Tweede Kamerverkiezingen in 1848’
13:00-14:00
Lunch
14:00-14:15
Informatie over koerswijziging werkgroep en tijdschrift
14:15-14:30
Visueel Intermezzo Eveline Koolhaas – Grosfeld
14:30-16:00
Ido de Haan, ‘Ondemocratische verkiezingen’
Geerten Waling: ‘”1848 als ‘moment van gekte’: democratische experimenten op het Europese continent’
Piet Veldeman, ‘Met stempotlood gewapend? Algemeen stemrecht avant la lettre bij de burgerwacht in België (1830-1914)’
16:00-16:15
Theepauze
16:15-16:45
Flip Kramer, ‘Willem Treub en het fin de siècle in de electorale cultuur’
16:45-17:30
Afsluitende opmerkingen Remieg Aerts en slotdiscussie

Toegang en aanmelden
Kosten voor de dag: € 25 (studenten en promovendi € 15) inclusief lunch, ter plekke contant te betalen. Opgeven s.v.p. vóór 2 december 2016 bij de secretaris van de werkgroep, Matthijs Lok: m.m.lok@uva.nl.